Meningokok enfeksiyonuna 13 farklı meningokok bakteri tipi neden olabiliyor. Bilhassa bebekler ve çocuklarda kalıcı hasarlara ya da ölümcül tablolara yol açabiliyor. Bu bakteriler her 10 şahıstan birinin ağız yahut burnunda hiçbir bulguya yol açmadan bulunabiliyor ve damlacık enfeksiyonu ile bireyden bireye kolay kolay bulaşabiliyor. Menenjit gelişiminde de kilit rol oynayan bu bakterilere karşı uygulanan aşılar hayat kurtarıcı olabiliyor. Üniversitelerin açıldığı bu devirde hiç aşı olmamış gençlerin de meningokok enfeksiyonlarına karşı aşı olması ehemmiyet taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Utkucan Uçkun, meningokok enfeksiyonu ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Meningokok bakterisi birçok önemli hastalığa neden olabiliyor
Neisseria meningitidis, menenjit (beyin zarı iltihabı) yahut kan dolanımı enfeksiyonuna (septisemi) yol açabilen bir bakteri cinsidir. Ayrıyeten, zatürre (pnömoni), göz enfeksiyonu (konjonktivit), eklem iltihabı (septik artrit) ve kalp kası iltihabına (miyokardit) da yol açabilmektedir. Meningokokun farklı tipleri bulunmaktadır.
- B, C ve son vakitlerde W kümeleri ülkemizde de yaygın olan tiplerdir.
- A kümesi, bilhassa Sahra Altı Afrika ve Suudi Arabistan için sorun teşkil etmektedir.
- Y, 29E ve Z kümeleri az görülmektedir.
Erken teşhis ve antibiyotik tedavisi hayati değer taşıyor
Meningokok enfeksiyonunda birinci belirtiler ağır seyirli bir gribi andırsa da, tablo çok süratli bir biçimde kötüleşebilmektedir. Bu yüzden, erken teşhis ve vaktinde başlanan antibiyotik tedavisi hayati kıymet taşımaktadır.
Meningokok enfeksiyonlarında görülebilecek öteki belirtiler şunlardır:
- Şiddetli baş ağrısı
- Bulantı ve/veya kusma
- Ense sertliği
- Kas ve eklem ağrıları
- Yüksek ateş
- Soğuk el ve ayaklar
- Sersemlik hissi yahut uyandırılamama
- Ciltte alacalı görünüm
- Basmakla solmayan döküntü
Hiç aşı olmamış gençlere de aşı öneriliyor
Meningokok enfeksiyonu herkesi etkileyebilir, fakat bilhassa 1 yaş altı bebekler olmak üzere 5 yaşın altındaki çocuklarda ve 15-19 yaş ortası çocuklarda artmış bir risk kelam bahsidir. Ülkemizde B kümesi ve A, C, W ve Y kümelerine karşı müdafaa sağlayan aşılar uygulanmaktadır. B kümesi meningokoka karşı müdafaa sağlayan aşı en erken bebek 8 haftalıkken uygulanmaya başlanabilmektedir. A, C, W ve Y kümesi meningokoklara karşı muhafaza sağlayan aşılar ise markaya bağlı değişkenlik göstermekle birlikte en erken bebek 6 haftalıkken uygulanmaya başlanabilmektedir. Aşıların zamanlaması ve doz sayısı, aşılamanın başlandığı yaşa bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Aşı daha evvel hiç yapılmadıysa, üniversiteye başlangıç öncesinde de önerilmektedir, zira üniversitenin birinci yılı gençler farklı coğrafyalardan beşerlerle temas edebilecekleri için meningokok enfeksiyonuna yakalanma riski bu periyotta artmaktadır. Doz sayısı ve aralıkları konusunda kesinlikle çocuk doktorundan bilgi alınmalıdır.
Alerji ve yan tesir riski düşüktür
Çoğunlukla meningokok aşısından sonra rastgele bir yan tesir yaşanmaz. Alerji üzere yan tesirler epey azdır. Bebekler aşılandıktan sonra kısa bir mühlet için hafif yüksek ateş, ishal yahut huzursuzluk gözlenebilir. Enjeksiyon yapılan bölgede hafif şişme, ağrı ve kızarıklık gelişebilir. Birtakım çocuklarda kısa bir mühlet içinde tabiatıyla geçebilen baş ağrısı ve kas ağrıları gözlenebilir. Bu yan tesirlerin hiçbiri önemli değildir ve kısa müddette düzelir. B kümesi meningokoka karşı muhafaza sağlayan aşı yapıldıktan sonraki birinci 24 saat içinde, bilhassa 8 – 16 haftalık bebeklerde hafif dereceli yüksek ateş biraz daha yaygın olduğundan, parasetamol içerikli ateş düşürücü çocuk doktorunuz tarafından aşı dozu sonrası önerilebilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
