Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Esma Özşaker’in yürütücülüğünü yaptığı “Hepatobiliyer Cerrahi Hastalarında Ameliyat Öncesi ve Sonrası Korku ile Ameliyat Sonrası Güzelleşme Kalitesi Ortasındaki İlişki” başlıklı proje TÜBİTAK 1002 B Acil Dayanak Modülü programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje ile hepatobiliyer cerrahi hastalarında ameliyat öncesi ve sonrası telaş ile ameliyat sonrası düzgünleşme kalitesi ortasındaki ilgi incelendi.
Projeyi gerçekleştiren takımı tebrik ederek muvaffakiyetler dileyen Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, Ege Üniversitesinin, tam akredite, öğrenci odaklı bir araştırma üniversitesi olduğunu, bilim insanları tarafından hazırlanan nitelikli projelerin başta TÜBİTAK olmak üzere ulusal ve milletlerarası kurum ve kuruluşlar tarafından takviye görmeye devam ettiğini söyledi.
Yürütülen çalışma ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Esma Özşaker, “Hasta olmak, biyolojik, ruhsal, toplumsal, ekonomik birçok faktörü etkileyen tıbbi açıdan fizyolojik istikrar durumunun bozulmasını kapsayan bir ömür krizi olarak kıymetlendirilir. Fizikî hastalığın getirdiği engellemeler, çaresizlik, yeterliliğin kaybı tasası, beden organ ve bölgelerinin zedeleneceği telaşı, mevt korkusu, hastalığa yüklenen mana kişinin yaşadığı anksiyetenin şiddetini tesirler. Ameliyat öncesi anksiyete, cerrahi süreç planlanan hastaların yüzde 80 ile yüzde 92’sinin yaşadığı yaygın ruhsal ve fizyolojik bileşenleri olan bir sendromdur. Yapılan araştırmalar ameliyat olacak hastaların orta seviyeden panik derecesine varabilen dert yaşadıklarını ortaya koymaktadır. Ameliyat öncesi yüksek seviye anksiyete yaşayan hastalarda, ameliyat sonrası devirde yüksek seviyede ağrı insidansı, immün sistemde zayıflama ve enfeksiyon riskinde artma, analjezik kullanımında artma, yara güzelleşmesinde gecikme, pesimist ruh hali ve uzun periyodik hastanede yatış üzere olumsuz tesirler izlenir. Ameliyat öncesi anksiyete ameliyat sonrası erken güzelleşmeyi kıymetli ölçüde etkileyebilir. Yaşanabilecek tüm bu aksilikler hastanın hastanede yatış mühletini uzatmakta ve maliyeti artırmaktadır. Ayrıyeten ameliyat sonrası yatış mühletinin uzamasına bağlı hasta bakım ve tedavi kalitesinde azalma ve sıhhat profesyonellerinde tükenmişlik ortaya çıkabilecek ikincil sorunlardır” diye konuştu.
“Araştırmamız alanda yapılacak çalışmalara yol gösterecek”
Araştırma kozmosunun Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Kliniğinde yatış yapan hepatobiliyer cerrahi hastalarının oluşturduğunu söz eden Doç. Dr. Esma Özşaker, “Veriler Ocak – Eylül 2023 tarihleri ortasında, hastaların sosyodemografik bilgilerini ve ameliyat ile ilgili bilgileri içeren toplan 24 sorudan oluşan Hasta Tanıtım Formu, STAI-Durumluk ve Daima Dert Ölçeği ve Düzgünleşme Kalitesi-40 Ölçeği (QoR-40) kullanılarak toplanacaktır. Araştırmaya katılmaya istekli hastalara ameliyat öncesi çalışmanın maksadı ve formların doldurulması ile ilgili açıklamalar yapıldıktan sonra, ameliyat öncesi ve sonrası makul müddetlerde yüz yüze görüşülerek formlar doldurulacaktır. Çalışmada sonucunda; ameliyat öncesi hastaların durumluk dert seviyeleri ve daima tasa seviyeleri; ameliyat sonrası hastaların durumluk dert seviyeleri ve düzgünleşme seviyeleri; ameliyat öncesi durumluk dert ile ameliyat sonrası durumluk korku ve güzelleşme seviyeleri ortasındaki münasebet; ameliyat öncesi daima telaş ile ameliyat sonrası durumluk tasa ve güzelleşme seviyeleri ortasındaki münasebet; ameliyat sonrası durumluk dert ile düzgünleşme seviyesi ortasındaki alaka; hastaların tanımlayıcı özelliklerine nazaran ameliyat öncesi ve sonrası durumluk-sürekli korku ve güzelleşme seviyeleri ortasında istatistiksel fark olup olmadığı incelenecektir. Hepatobiliyer cerrahi hastalarında tasa seviyelerinin tanımlanması ve ameliyat sonrası düzgünleşme kalitesi ile bağının belirlenmesi hasta bakım kalitesinin arttırılmasında değerli rol oynayacağı ve bu alanda yapılacak çalışmalara yol gösterici olacağı düşünülmektedir” dedi.
Proje Yürütücülüğünü Doç. Dr. Esma Özşaker’in yaptığı 6 ay sürecek olan bilimsel çalışmada Araştırma Vazifelisi Züleyha Aykut da vazife alıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
