Pera Film’in Eye Sinema Müzesi iş birliğiyle gösterime sunduğu seçki, izleyiciyi sinemanın 128 yıllık tarihine ışık tutan bir seyahate çıkarıyor. Avrupa sinemasının en eski örneklerinin yer aldığı “Sinematografik Hazlar: Eye Sinema Müzesi’nden Bir Seçki” başlıklı program 4 Haziran’a kadar Pera Müzesi oditoryumunda izlenebilir.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi Sinema ve Görüntü Programları, “Sinematografik Hazlar: Eye Sinema Müzesi’nden Bir Seçki” başlıklı yeni programını Uluslararası Müzeler Günü kapsamında sinemaseverlerle buluşturuyor. Eye Sinema Müzesi iş birliğiyle düzenlenen, küratörlüğünü Elif Rongen-Kaynakçi’nin üstlendiği program 4 Haziran’a kadar Pera Müzesi Oditoryumu’nda izleyicisini bekliyor.
Avrupa’nın önde gelen sinema müzeleri ortasında yer alan Eye Sinema Müzesi, Hollanda sinema mirasını ve sinema kültürünü korumak ve dünyaya tanıtmak üzere 1946’dan bu yana faaliyet gösteriyor. 1897-1902 dönemine ilişkin yaklaşık 200 sinemadan oluşan Mutoscope ve Biyograf Koleksiyonu, Pera Sinema iş birliğinde düzenlenen “Sinematografik Hazlar: Eye Sinema Müzesi’nden Bir Seçki” programı kapsamında İstanbul’da birinci defa izleyiciyle buluşuyor. Programda ayrıyeten, 2011 yılında UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul edilen Desmet Koleksiyonu’ndan beş sinemalık bir seçki, Eye Sinema Müzesi’nin eski sanat direktörü Peter Delpeut imzalı Yasak Arayış, Hollanda tarihinin en büyük imal şirketi Filmfabriek Hollandia’nın en kıymetli filmi Kuzeyli Carmen ve erken periyot komedisi Kârlı Bir Takas yer alıyor.
Avrupa sinemasından ender örnekler
Göz Alıcı Biyograf: Avrupa Sinemasının En Eski Örnekleri (1897-1902), Eye Sinema Müzesi’nde saklanan en eski sinemaların yer aldığı Mutoscope ve Biyograf Koleksiyonu’ndan bir seçkiyi beyazperdeye taşıyor. Özgün 68 mm sinemaya çekilmiş 200’den fazla sineması bir ortaya getiren seçkide; farklı içerik ve ritimlere sahip bu çok kısa ve birbiriyle teması olmayan sinemalara, Daan van den Hurk’un piyanoyla bestelediği sinema müziği eşlik ediyor. Eye ve İngiliz Sinema Enstitüsü koleksiyonlarından seçilen 50 sinemanın yüksek kalitede taranarak restore edilmesini sağlayan proje, Avrupa Komisyonu’nun Avrupa’dan Sinema Mirasına Övgü programı tarafından finanse ediliyor.
İlk periyot sinema sanayisinde bayan egemenliği
2011 yılında UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul edilen Desmet Koleksiyonu, beş sinemalık bir seçkiyle Pera Sinema programında yer alıyor. Le Acque miracolose (1914), Fleurs des champs (1912), Anna Karenina (1911), Das Geheimschloss (1914) ve A Lady and Her Maid (1913) sinemalarından oluşan Desmet Koleksiyonu: Evvel Kadınlar! seçkisi, bugün sinemada bayanların yetersiz temsiline baktığımızda aklımıza gelebileceklerin tersine, bayanların sinema sanayisinin birinci periyodunun değerli bir kesimini oluşturduğunu gözler önüne seriyor. Direktör, senarist, üretimci üzere yönetici kademelerde çok sayıda bayanın olmasının yanı sıra, ekranda canlandırılan bayanlar da birçok vakit bahadır ve çağdaş karakterlerdi. Desmet Koleksiyonu: Evvel Kadınlar! seçkisi, 1910’ların başında hakim olan sinema izleme tecrübesinden hareketle hazırlandı: Bu geleneğe nazaran, bir güldürüyle başlayıp akabinde kurmaca cinsinde yahut kurmaca olmayan kısa sinemaların ve uzun metrajlı bir sinemanın gösterildiği program, ekseriyetle kısa bir güldürüyle sona ererdi.
Gerilim, güldürü, sessiz film
Eye Sinema Müzesi’nin eski sanat direktörü Peter Delpeut’un direktörlüğünü üstlendiği, Güney Kutbu’na yapılan bir keşif gezisinden hayatta kalan tek kişinin hayali kıssasını anlatan Yasak Arayış, arşiv manzaralarını kullanarak Amundsen, Scott ve Shackleton’ın devrinden öncü kaşiflerin yazgılarını işleyen tansiyon gibisi bir kıssa yaratıyor. Frank Hurley, Odd Dahl ve Herbert Ponting üzere yürekli kameramanların gerçek keşif seyahatleri sırasında çektiği manzaralar, izleyiciye neyin gerçek neyin uydurma olduğunu daima sorgulatan yapısıyla, uydurma belgesel cinsinin değerli örnekleri ortasına girmeyi başarıyor.
Hollanda tarihinin en büyük imal şirketi Filmfabriek Hollandia’dan çıkan en kıymetli sinema olan Kuzeyli Carmen, Fransız bestekar Georges Bizet’nin tıpkı isimli operasıyla bilinen ve Prosper Mérimée’nin kaleminden çıkan Carmen novellasının bir uyarlaması. Hollanda sinemasının dönüm noktası olarak nitelenen, direktörlüğünü Maurits H. Binger ve Hans Nesna’nın üstlendiği, başrolünde 1910’lar Hollanda sinemasının en büyük yıldızı Annie Bos’un yer aldığı sinema, ünlü sinema müziği bestekarı Donald Sosin’in yeni bestesiyle sinemaseverlere sunuluyor.
Gösterim programında Kuzeyli Carmen ile birlikte yer alan erken periyot komedisi Kârlı Bir Takas ise, günlük hayatın spontane anlarının yer aldığı kareleriyle izleyicide vakit zaman bir belgesel hissi yaratıyor. 1913 imali sessiz sinema, Louis H. Chrispijn Senior’ın imzasını taşıyor.
“Sinematografik Hazlar: Eye Sinema Müzesi’nden Bir Seçki” film programı 4 Haziran’a kadar Pera Müzesi oditoryumunda izlenebilir.
Gösterim Programı:
26 Mayıs Cuma
19.00 Desmet Koleksiyonu: Evvel Kadınlar!
Le Acque miracolose (9’)
Fleurs des champs (3’)
Anna Karenina (10’)
Das Geheimschloss (54’)
A Lady and Her Maid (13’)
21.00 Yasak Arayış (71’)
31 Mayıs Çarşamba
19.00 Göz Alıcı Biyograf: Avrupa Sinemasının En Eski Örnekleri (1897-1902) (52’)
2 Haziran Cuma
19.30 Desmet Koleksiyonu: Evvel Kadınlar!
4 Haziran Pazar
15.00 Kuzeyli Carmen (57’)
Kârlı Bir Takas (15’)
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
