Sabancı Üniversitesi ve Türkiye Bayan Teşebbüsçüler Derneği (KAGİDER) iş birliği ile hazırlanan, “Türkiye’de Bayanların İşgücüne İştiraki: Genel Eğilimler, Bölgesel ve Demografik Farklar, Tutumlar” isimli raporun sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı. Rapor; Türkiye’de bayanların işgücüne iştirakine dair mevcut durum, bölgeler ortasındaki ekonomik, toplumsal ve demografik farklar ve bunların vakit içindeki dönüşümüne dair kıymetli bulgular içeriyor.
Sabancı Üniversitesi Altunizade Dijital Kampüs’te gerçekleştirilen aktifliğin açılış konuşmalarını KAGİDER Lideri Emine Fazilet ve Sabancı Üniversitesi Sanat ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Dekanı Meltem Müftüler-Baç yaptı. Aktiflikte, Sabancı Üniversitesi Sanat ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyeleri Esra Durceylan Kaygusuz, Alpay Filiztekin ve Zeynep Gülru Göker hazırlanan raporu sundu ve soruları cevapladı.
Açılışta konuşan Sabancı Üniversitesi Sanat ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Dekanı Meltem Müftüler-Baç, “Dünya ve ülke olarak hayli sıkıntı devirlerden geçtik. Covid-19, Rusya-Ukrayna savaşı ve global ekonomik kriz ile devam eden sürecin getirdiği birçok farklı sorun var. Bunların bir kısmı de bu rapora yansıdı. KAGİDER’in dayanağıyla hazırladığımız bu raporun Türkiye’de iş gelişimi için hayli kıymetli katkılarda bulunacağını düşünüyoruz” dedi.
KAGİDER Lideri Emine Erdem ise açılış konuşmasında şunları söyledi:
“17 Mayıs’ta TUİK tarafından açıklanan 2023 yılı birinci çeyrek işgücü istatistiklerine nazaran bugün ülkemizde çalışma yaşındaki 32 milyon 934 bin bayanın yalnızca 11 milyon 857 bini işgücünde. Bir öbür deyişle Cumhuriyet’imizin 100’ncü yılına girdiğimiz 2023 yılında bayanların %70’i işgücünün dışında! Bayanların işgücüne dahil olmama nedenleri ortasında birçok pürüz olduğunu biliyoruz lakin toplumsal cinsiyet eşitsizliği, cinsiyet rolleri ve kalıplar bayanların iş hayatına girmesinin önündeki en değerli engel! Bayanların işgücüne iştiraki ve işgücünde kalmaya devam etmeleri ile hem toplumda hem şirketlerde eşit fırsatlara ulaşmaları ile fakirliğin azalacağını ve daha varlıklı bir dünya olacağını biliyoruz. Güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma için; bayanlarla erkeklerin toplumsal ömrün tüm alanlarına tam ve eşit olarak iştirakleri, bayanın çalışma hayatında hak ettiği yeri alması, işgücüne etkin bir biçimde katılması ve üretimde kelam sahibi olması anahtar bir role sahip. Raporun çıktıları bize önümüzdeki resmi daha net gösteriyor. Meseleleri net görebildiğimiz vakit yanlışsız tahliller için çalışabiliriz. Biz de KAGİDER olarak değişim için çalışmaya canla başla devam edeceğiz ve Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında ARTIK EŞİTLEYELİM diyoruz!”
Raporda bayanların iş gücüne iştirakleriyle ilgili çarpıcı sayılar yer alıyor
“Türkiye’de Bayanların İşgücüne İştiraki: Genel Eğilimler, Bölgesel ve Demografik Farklar, Tutumlar” başlıklı rapor, Türkiye’de bayanların işgücüne iştirakine dair mevcut durum, bölgeler ortasındaki ekonomik, toplumsal ve demografik farklar ve bunların vakit içindeki dönüşümüne dair çarpıcı datalar içeriyor. Raporda yer alan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hane Halkı İşgücü Anketleri 2021 datalarına nazaran Türkiye’de 15 ve daha üst yaştaki işgücüne iştirak oranı toplam %51,4; bu oran erkeklerde %70,3 bayanlarda ise yalnızca %32,8. Türkiye’de bayanların işgücüne iştirak oranları OECD ortalamasının çok altında kalıyor.
Kadınların işgücüne iştiraki önündeki pürüzlerin derinlemesine araştırılması için mevcut durumu ve vakit içindeki dönüşümü datalarla ortaya koymanın kıymetli olduğu fikri ile yola çıkılan raporda, TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi ve Dünya Bedeller Anketi 2018 yılı sonuçları kullanılarak oluşturulan betimsel istatistikler sunuluyor. Son 15 yılda bayanların istihdamı ve işgücüne iştirakinde meydana gelen değişimin ekonomik nedenleri bilgiler ışığında tartışılıyor. Ayrıyeten, toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik tavırlar demografik özelliklere nazaran inceleniyor ve bayanların işgücüne iştirakiyle alakası tartışmaya sunuluyor.
Raporda kadınların istihdam edildikleri işlerin nitelik ve maharet taleplerine bakıldığında son on yılda yüksek nitelikli işlerde istihdamın azaldığı, düşük nitelikli işlerde istihdamın arttığı; pandeminin işgücüne iştirakin üzerindeki olumsuz tesirinin erkeklere göre bayanlarda daha fazla olduğu ve bayanların eğitim düzeyi arttıkça pandeminin yarattığı olumsuz tesirin arttığı; üniversite sayılarındaki artışın bayanların eğitim seviyesini arttırdığı lakin yüksekokul mezunu bayanların istihdamında sektörel farkların dikkat çektiği; İstanbul’da her üç genç bayandan birinin ne istihdam ne eğitimde yer aldığı; bayanların fiyatlı işgücünde yer almasına yönelik tavırlar ile işgücüne iştirakleri ortasında paralellik gözlendiği üzere bulgular yer alıyor.
Raporda öne çıkan başka ögeler ise;
- 2004-2021 yılları ortasında niteliksiz işlerde bayan istihdamı %3 artarken, nitelik gerektiren işlerde bayan istihdamı %21’lerden %11’lere geriliyor.
- Yönetici durumundaki bayanların oranı 2004 yılında %7 düzeyinden 2021 yılında %20 düzeyine ulaşıyor. Bu oran 2021 yılı için OECD ülkelerinin ortalamasının (%33,7) altında.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
