Güneş Çarpması, yaz aylarında sıcak hava ve güneş altında uzun mühlet kalanlarda, sıkça görülen önemli bir durumdur. Hayati risk dahi barındırabilen bu sorunun tedavisi de kritik ayrıntılara sahip. Egepol Hastaneleri Hekimlerinden Uzm. Dr. Ferit Sarı, güneş çarpmasıyla ilgili merak edilenler hakkında bilgiler veriyor.
Güneş çarpması, insan vücudunda önemli yan tesirlere neden olan hayati risk barındıran bir durumdur. Bu durumun, yalnızca cilt üzerinde tesirlerinden kelam edemeyiz. Güneş yanığı ile güneş çarpması birbirine karıştırılmamalıdır. Güneş çarpması, genel olarak tüm vücuda tesir eden yaygın bir bozukluğu tabir eder.
Özellikle çocuklar ve yaşlıların, bu riske daha açık olduklarından kelam edilebilir. Kalp ve damar hastalıkları olanlar, diyabet hastaları, hudut sistemi rahatsızlıkları olanlar, genel olarak risk kümesi içerisinde yer alır. Tabipleri tarafından güneşe çıkmaları yasaklanan her hasta da ayrıyeten risk kümesi içerisinde tanımlanır.
Güneş çarpması, esasen yalnızca risk kümesinin kaçınması gereken bir durum değildir. Rastgele bir hastalığı olmayanlar da uzun müddet bu tesire maruz kalmaları halinde, bu problemle yüzleşebilir. Direkt güneş ışığına maruz kalmak, bu sebeple hakikat değildir. Direkt güneş ışığı, radyoaktif tesirleri ile cilt ve tüm beden üzerinde tesirlere neden olabilir.
Güneş çarpmasının belirtileri ortasında baş ağrısı, bulantı, kusma, yüksek ateş, terleyememe, hudut sistemi bozuklukları ve şuur kaybı bulunur. Güneş çarpmasından korunmak için güneşin ağır olduğu saatlerde dışarıya çıkılmamalı, güneş esirgeyici tedbirler alınmalı ve sıvı tüketimi arttırılmalıdır.
Güneş Çarpması ve Risk Faktörleri
Güneş çarpması, sıcak havalarda güneş altında uzun mühlet kalan bireylerde meydana gelebilen önemli bir durumdur. Bilhassa çocuklar, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar, çok kilolu yahut kaşektik şahıslar, kanser hastaları, psikiyatrik rahatsızlığı olanlar, 65 yaş üzeri şahıslar ve hamileler güneş çarpması açısından risk altında olan kümelerdir. Yüksek sıcaklıklara maruz kalmak, çok besin tüketmek, kalın giyinmek ve fazla alkol tüketmek de güneş çarpmasını tetikleyebilir.
Güneş Çarpmasının Belirtileri ve Tehlikeleri
Güneş çarpmasının belirtileri ortasında baş ağrısı, bulantı, kusma, yüksek ateş, terleyememe, hudut sistemi bozuklukları, ruhsal durum bozuklukları ve şuur kaybı bulunur. İleri safhalarda tehlikeli olabilen güneş çarpmalarında, önemli ömür kaybı riski vardır ve kişinin hudut sisteminde kalıcı hasarlar oluşabilir. Bu nedenle, güneş çarpması belirtileri görüldüğünde vakit kaybedilmeden önlemler alınmalıdır.
Güneş Çarpmasından Korunma Yolları
Güneş çarpmasından korunmak için güneşin ağır olduğu saatlerde (10.00-16.00) mümkün olduğunca dışarıya çıkılmamalıdır. Güneş gözlüğü, şapka ve şemsiye üzere güneş ışığından koruyacak aksesuarlar kullanılmalı ve kesinlikle güneş hami kremler sürülmelidir. Günde en az 2,5-3 lt sıvı tüketmek, sindirimi kolay hafif yiyecekler tercih etmek ve ılık duş almak da kıymetlidir.
Güneş Çarpmasında Birinci Müdahale
Güneş çarpması durumunda, kişi çabucak serin bir yere alınmalı ve üzerindeki sıkı giysiler gevşetilmelidir. Beden ısısını düşürmeye yönelik başına, göğsüne ve koltukaltlarına soğuk su ile ıslatılmış bez koyulabilir yahut soğutucularla soğutmaya çalışmak gerekir. Kan sirkülasyonunu başa yanlışsız yönlendirmek için kişinin ayakları yükseltilmeli, kol ve bacaklara masaj yapılmalıdır. Ateş düşürücü ilaçlar kullanmak da gerekebilir.
Güneş Çarpması Sonrası Komplikasyonlar
Güneş çarpması sonrası oluşabilecek komplikasyonlar nedeniyle hastalar birkaç hafta takip edilmelidir. Sıvı ve tuz istikrarı ile sıcaklık değişimleri müşahede altında tutulur. Güneş çarpmasında tablo berbata gidiyorsa tuz ve elektrolit düzeylerini belirlemek için kan testleri kullanılabilir. Kan testi sonucuna nazaran hastaya sıvı terapisi uygulanabilir.
Çocuklarda Güneş Çarpması ve Önlemler
Çocukların cildi güneşe karşı hassastır, bilhassa 1 yaş altı bebekler için güneş gözetici kullanırken doktora danışmak kıymetlidir. Çocuklar dışarı çıkarılmadan evvel güneş hami sürülmeli ve güneşin ağır olduğu saatlerde (10.00-16.00) dışarı çıkılmamalıdır. Uzun mühlet güneş altında kalan çocuklarda güneş çarpması olabilir, bu durumda bol bol su içirilmeli ve beden sıcaklığı olağanın üzerindeyse ateş düşürücü ilaçlar kullanılmalıdır.
Güneş Çarpmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Güneş çarpması durumunda katiyetle su içirilmemeli, alkol koklatılmamalı ve katı yiyecekler verilmemelidir. Güneş çarpması teşhisi için kişinin semptomları gözden geçirilmeli, kan basıncı ve sıcaklık pahaları ölçüldükten sonra teşhis konulmalıdır. Güneş çarpmasına maruz kalan kişi çabucak serin bir yere alınarak birinci müdahale yapılmalı ve gerekirse en yakın sıhhat kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
